Doświadczenie choroby nowotworowej to sytuacja, która diametralnie zmienia tryb życia osoby chorej i jej najbliższych. Nowotwory stanowią bowiem wyzwanie, któremu towarzyszą fizyczne, psychologiczne i społeczne problemy pacjentów i ich rodzin. Konsekwencje psychospołeczne choroby nowotworowej są często określane jako wręcz druzgocące dla osoby chorej i jej najbliższych.
Z poniższego artykułu dowiesz się czym są nowotwory, jakie są sposoby ich leczenia oraz jak zadbać o dietę chorego.

Nowotwór - czym tak naprawdę jest?

Zdrowe komórki dzielą się, gdy jest to potrzebne, np. po to, by zastępować komórki zużyte lub zniszczone. Zaburzenia podziałów komórkowych sprawiają, że zdrowe komórki wymykają się spod kontroli i przekształcają w komórki nowotworowe. Ich cechą jest to, że dzielą się intensywnie, bezustannie i w sposób niekontrolowany, co prowadzi do powstania guza.

Nieprawidłowości w kodzie genetycznym danej komórki, tzw. mutacje, odpowiadają za powstanie nowotworu. Mutacje prowadzące do rozwoju choroby nowotworowej to mutacje genowe, zachodzące podczas replikacji DNA, który to proces poprzedza każdy podział komórki. A więc mutacje szczególnie często zachodzą w tych komórkach, które często się dzielą.
Zachodzenie mutacji w komórkach jest zjawiskiem zupełnie naturalnym. Im dłużej człowiek żyje, tym więcej mutacji gromadzi się w komórkach jego ciała i tym większe jest prawdopodobieństwo rozwinięcia się choroby nowotworowej.

Nowotwory - podział

Nowotwory rozwijają się w różnych tkankach i narządach. Ze względu na ich cechy dzieli się je na nowotwory łagodne i złośliwe.

• Nowotwory łagodne to nowe masy tkankowe, które rosną powoli przesuwając się, ale nie niszcząc sąsiednich tkanek. W pewnych przypadkach wzrost guza zostaje zatrzymany na długi okres. W przeważającej większości otoczone są torebką. Komórki nowotworowe są dobrze zróżnicowane, czyli podobne do komórek tkanki, z której się wywodzą. Leczenie takiej zmiany jest skuteczne, gdyż po jej usunięciu (resekcji) nie następują nawroty. Nowotwór łagodny nie nacieka na węzły chłonne, przez co nie daje przerzutów.
• Nowotwory złośliwe to najgroźniejsza grupa chorób. Nie posiadają torebki, a tym co może je charakteryzować jest wzrost naczyń w ich obrębie i szybkie tempo rozwoju. Naciekają sąsiadujące struktury oraz mogą dawać przerzuty do odległych narządów. Ich budowa oceniana pod mikroskopem jest odmienna od prawidłowej. Komórki w ich obrębie często się dzielą, mogą mieć zmieniony kształt i nie spełniają swojej funkcji.

Dla ułatwienia podziału przyjmuje się zasadę, iż nowotworami złośliwymi nazywamy nowotwory mogące dawać przerzuty.

Nowotwór wcześnie zdiagnozowany daje większe szanse na leczenie zakończone sukcesem.

Nowotwory - jaki mamy wpływ na powstawanie?

Wiele z naszych codziennych zachowań wpływa na zmniejszenie ryzyka rozwoju choroby. Należą do nich:

• dieta, zbilansowana pod względem liczby kalorii oraz składników odżywczych, takich jak węglowodany, białko, tłuszcz, mikro- i makroelementy, urozmaicona i odpowiednia dla danej płci, danego wieku, charakteru pracy i ogólnego stanu zdrowia, ruch, stosowny do wieku, stanu zdrowia, sylwetki, stylu życia,
• wykształcenie w sobie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami, w tym wypracowanie sposobu na zachowanie równowagi psychicznej, poddawanie się okresowym kontrolom lekarskim, profilaktycznym badaniom oraz przestrzeganie wszystkich zaleceń lekarskich podczas choroby i rekonwalescencji.

Profilaktyka to zapobieganie chorobom, ich wczesne wykrywanie oraz takie postępowanie w razie choroby, które pomoże złagodzić jej przebieg. Zapobiegać chorobom możemy zarówno poprzez sposób, w jaki żyjemy, jak i poprzez poddawanie się badaniom przesiewowym, które pozwolą wykryć groźne schorzenia na takim etapie, że wciąż pozostają duże szanse wyleczenia i zredukowania ryzyka powikłań. Dobrym przykładem są tu nowotwory, choć nie tylko, bo tych chorób, których wczesne wykrycie pozwoli na ograniczenie dalszego rozwoju choroby, jest więcej, np. cukrzyca, nadciśnienie, miażdżyca.

Nowotwory - leczenie

Nie od dziś wiadomo, że dieta ma bardzo negatywny albo pozytywny wpływ na przebieg choroby. Dlatego osoby cierpiące na nowotwory już na samym początku choroby powinny przyjrzeć się swojej diecie. Zmiany w diecie są podyktowane oczywiście przez stan ogólny pacjenta i dobranym sposobem leczenia. Najczęściej bywa tak, że pierwsze kroki w leczeniu nowotworów to zmniejszenie masy guza za pomocą chemioterapii i radioterapii. Te sposoby leczenia są dosyć obciążające dla pacjenta, ale przynoszą zadowalające efekty. Leczenie systemowe czyli chemioterapia to sposób leczenia nowotworów polegający na cyklicznym podawaniu pacjentowi specjalnie skomponowanego zestawu leków, które za zadanie mają zniszczenie komórek nowotworowych. Zwykle takie leczenie trwa od 3 do 6 cykli, ale może być też zwiększona liczba cykli w zależności od potrzeb. Drugim skutecznym sposobem leczenia jest radioterapia czyli leczenie napromienianiem. Jest to metoda, która opiera się na inwazyjnym niszczeniu komórek nowotworowych poprzez promieniowanie jonizujące.
Obie te metody leczenia choć mają dużą skuteczność, powodują również bardzo ciężkie i niekiedy trwałe skutki uboczne:

• uszkodzenia błon śluzowych,
• uszkodzenie wątroby,
• wypadanie włosów,
• poparzenia skóry,
• podrażnienia organów wewnętrznych w tym żołądka.

Osoby, które są poddawane takim formom leczenia bardzo szybko odczuwają większość objawów towarzyszących np. uszkodzenia błony śluzowej przewodu pokarmowego. Wiąże się to z utratą wagi przez pacjenta, trudnościami w przełykaniu i zmniejszonym wchłanianiu ważnych witamin i minerałów.

Żywność medycznego przeznaczenia

W przebiegu leczenia choroby nowotworowej bardzo ważne jest to żeby pacjent zachował jak najlepszy komfort życia. Na ten komfort składają się aspekty psychiczne oraz m.in. fizyczne. Jeśli chory w trakcie leczenia onkologicznego zacznie błyskawicznie tracić na wadze, będzie to sygnał dla lekarza, że trzeba wprowadzić do diety pacjenta żywność medycznego przeznaczenia. Taka żywność to wysoce skondensowana dawka wszystkich niezbędnych składników odżywczych dla organizmu ludzkiego. Dużą popularnością cieszą się np. koktajle białkowe Nutridrink oraz Resource. Preparaty te nie zawierają błonnika w swoim składzie dlatego są bezpieczne i polecane także dla osób chorujących na nowotwory przewodu pokarmowego. Produkty nazywane koktajlami białkowymi jak sama nazwa wskazuje, zawierają wysoką ilość białka, które powoduje, że chory po spożyciu tzw. drinka odczuwa sytość przez dłuższy okres. Brak apetytu, podrażniony przełyk i stan psychiczny powoduje, że pacjenci przestają sięgać nawet po ulubione dania. A co za tym idzie nie dostarczają odpowiedniej ilości składników odżywczych do organizmu. W takiej sytuacji nie należy zmuszać pacjenta do jedzenia tradycyjnych dań, ponieważ dla niego może być to bolesne lub nieprzyjemne doświadczenie. W takim przypadku pomocna jest właśnie żywność medycznego przeznaczenia, która ma różne smaki oraz płynną konsystencję co sprawi, że nie tylko jest smaczna, ale i nie powoduje podrażnień już i tak osłabionego przełyku. Dodatkowym atutem jest to, że koktajle podawane osobom po radioterapii mogą łagodzić uczucie pieczenia w przełyku.

Żywność specjalnego przeznaczenia medycznego dedykowana dla pacjentów onkologicznych to nie tylko gotowe płyny RESOURCE oraz NUTRIDRINK. Na rynku farmaceutycznym obecne są także produkty takie jak ACTIVLAB Recomed lub OLIMP Nutramil w saszetkach, które stanowią gwarancję kompletnego źródła pożywienia dla osoby chorej na raka. Recomed to koktajle odżywcze, które oprócz wysokiej zawartości pełnowartościowego białka w swoim składzie zawierają również pozostałe składniki odżywcze tak ważne dla wsparcia chorego organizmu, tj.:

• niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe;
• aminokwasy egzogenne;
• węglowodany;
• witaminy, np. A, D E, K, C, witaminy z grupy B
• minerały, np. magnez, potas, fosfor, cynk, żelazo, wapń, jod, selen.

Recomed to również doskonałe rozwiązanie dla pacjentów onkologicznych, którzy nie są w stanie spożywać tradycyjnych obiadów. Wspólny, rodzinny posiłek to moment niezwykle ważny dla chorego, ponieważ dodaje mu wsparcia i otuchy w tym ciężkim czasie. Nie rezygnujcie zatem z tego! Recomed Protein oferuje osobom chorym na nowotwór pyszne kremy, np. krem dyniowy, krem pomidorowy, krem koperkowy, bazujące na hipoalergicznym hydrolizacie białka drobiowego. Resource Protein to wysokokaloryczna i wysokobiałkowa dieta dla pacjentów onkologicznych, która dostarcza wszelkich niezbędnych substancji odżywczych.

Choroba nowotworowa - suplementacja

Skutki uboczne i powikłania wynikające z przebytego lub trwającego leczenia onkologicznego mogą być traktowane jako oddzielna jednostka chorobowa. Niestety przyczyniają się do tego także niedobory witamin i minerałów w organizmie, które należy bezwzględnie uzupełniać. Sposobem na to może być chociażby przyjmowanie przez chorego dostępnych w aptekach suplementów diety. Z uwagi na to, że choroba i metody leczenia są zwykle wyniszczające dla organizmu trzeba pamiętać, że każda suplementacja powinna być skonsultowana z lekarzem prowadzącym, który wyda opinie i zaleci suplementy diety. Nie mniej jednak jak informują specjaliści osoby chore na nowotwory wykazują zwiększone zapotrzebowania m. in. na kwasy omega 3, witaminy C i E, beta karoten, miedź i magnez. W trakcie leczenia systemowego lekarze zalecają również przyjmowanie witaminy D i selenu. Uzupełnianie niedoborów jest bardzo ważne, ponieważ może przyczyniać się do znacznej poprawy kondycji chorego, ale trzeba pamiętać, że sama suplementacja nie jest substytutem leczenia wskazanego przez medyków.

Choroba nowotworowa a aktywność fizyczna

W przebiegu choroby nowotworowej bardzo ważną rolę odgrywa również aktywność fizyczna chorego. Często bywa tak, że sama diagnoza osłabia pacjenta i mimo dobrych rokowań rezygnuje on z dotychczas prowadzonej aktywności fizycznej w obawie o pogarszające się zdrowie. Oczywiście osoby, które uprawiają sport są obarczone ryzykiem kontuzji, które ze względu na choroby onkologiczne mogą być trudne do wyleczenia. Natomiast sama aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na psychikę chorego odwracając jego uwagę od choroby. Dodatkowo w trakcie i po wysiłku fizycznym w naszym organizmie wydzielają się tzw. endorfiny czyli hormony szczęścia, które łagodzą napięcie nerwowe, niwelują stres a także wspierają odporność. Pacjent onkologiczny, który uprawia ulubiony sport bardzo często czuje się znacznie silniejszy i łatwiej podejmuje walkę z rakiem. Dlatego wspierając i dopingując chorego na nowotwór sportowca, przyczyniasz się do poprawy jego stanu psychicznego i fizycznego w tym najtrudniejszym dla niego czasie.

Informujemy, że artykuły opublikowane na stronach poradnika apteki internetowej AMICA nie stanowią porady medycznej, opinii farmaceuty ani lekarza lub dietetyka. Zamieszczone w artykułach informacje stanowią podstawowe zalecenia oraz wskazówki i nie mogą stanowić jedynej podstawy do zastosowania określonej terapii, dawkowania preparatów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, które będą miały wpływ na życie, a także zdrowie i/lub samopoczucie, należy skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą celem otrzymania porady uwzględniającej indywidualne cechy. Właściciel serwisu apteka-amica.pl nie jest odpowiedzialny za wszelkie działania wykorzystujące informacje opublikowane w artykułach na stronie apteka-amica.pl.