Biały cukier obecnie uważany jest za wroga numer jeden. Oczywiście nie ma w nim nic złego, jeśli spożywany jest w rozsądnych ilościach i bez nadużywania. Warto pamiętać, że gdy mowa o cukrze to nie chodzi tylko i wyłącznie o sypką, krystaliczną postać z cukiernicy, ale także o ten który znajduje się w składzie wielu produktów spożywczych, np. soki, słodycze, ketchup, gotowe dania i wiele, wiele innych. Obecnie, w dobie dążenia większości do prowadzenia "zdrowego trybu życia", rynek spożywczy ma do zaoferowania szeroki wachlarz tzw. zamienników cukru. Lubisz słodki smak? Wcale nie musisz z tego rezygnować - podpowiemy Ci czym zastąpić cukier, aby Twoja dieta wciąż była smaczna ale i zdrowa!

Dlaczego warto zastąpić cukier biały?

Jak już wspomnieliśmy, cukier sam w sobie nie jest szkodliwy. Dopiero jego spożywana nadmierna ilość staje się problematyczna i może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Na szczęście coraz częściej, zwracamy uwagę na składy kupowanych produktów spożywczych, co pozwala na ograniczenie ilości dostarczanego organizmowi cukru w codziennej diecie. Z amerykańskich badań wynika, że napoje gazowane i napoje energetyzujące są największym źródłem cukru. W dalszej kolejności wymienia się desery zbożowe, napoje owocowe, desery mleczne, cukierki, herbata słodzona, cukier i miód. Zatem śmiało można powiedzieć, że cukru najwięcej wypijamy.

Należy pamiętać, że nadmierne spożycie cukru może prowadzić do wystąpienia następujących schorzeń:

• otyłość;
• cukrzyca typu 2;
• hipoglikemia reaktywna;
• insulinooporność;
• hiperinsulinemia;
• zaburzenia lipidowe (podwyższony poziom trójglicerydów, frakcji LDL cholesterolu, tzw. "zły cholesterol");
• choroby układu krążenia;
• nowotwory (np. rak trzustki);
• próchnica;
• niedobór składników odżywczych (np. witamina A, E, C, B6, B12, kwas foliowy, wapń, magnez, cynk, żelazo).

Eksperci zalecają, aby dzienne spożycie cukru nie przekraczało 10% energii przyjmowanej z pożywieniem. Co to oznacza? Zakładając, że dzienne zapotrzebowanie dorosłej osoby wynosi 2000 kcal to 200 kcal będzie stanowił właśnie cukier, a więc około 10-12 łyżeczek (1 łyżeczka = 5 gramów).

Ksylitol

Cukier brzozowy, czyli ksylitol jak sama nazwa wskazuje jest pozyskiwany z kory brzozy i uznawany jest jako jeden z najzdrowszych zamienników cukru. Co ważne, posiada bardzo niski indeks glikemiczny (IG=8), dlatego polecany jest szczególnie diabetykom. Z perspektywy osób odchudzających się, należy zwrócić uwagę, że ksylitol zawiera aż o 40% mniej kalorii niż cukier biały - 100 g ksylitolu zwiera 240 kcal. Inne właściwości ksylitolu to działanie bakteriobójcze, ułatwianie przyswajania magnezu i wapnia oraz ochrona przed zakwaszeniem organizmu. Ksylitolem możesz słodzik tak naprawdę wszystko, herbatę, kawę, a także wypieki (wyjątkiem jest ciasto drożdżowe, które może się nie udać) i przetwory. Przy rozpoczęciu stosowania ksylitolu zamiast cukru zaleca się obserwację organizmu, gdyż na niektóre osoby może działać przeczyszczająco.
Alkolohe wielowodorotlenowe do których należy właśnie ksylitol, ale także np. mannitol lub sorbitol są trawione w przewodzie pokarmowym troszkę inaczej niż cukier, dlatego charakteryzują się tak niską kalorycznością i nie powodują gwałtownego wzrostu stężenia glukozy we krwi.

Erytrol

Obok ksylitolu równie popularny substytut cukru. Jest to alkohol cukrowy, który w smaku jest raczej najbardziej zbliżony do cukru białego spośród wszystkich zamienników. Erytrol jest idealnym rozwiązaniem dla diabetyków, gdyż ma zerowy indeks glikemiczny, nie powoduje także biegunek. Może się także poszczycić bardzo niską kalorycznością, ponieważ w 100 g jest zaledwie 20 kcal. Jednak w przeciwieństwie do ksylitolu, niestety nie wykazuje on żadnych istotnych właściwości prozdrowotnych. Jeśli chcesz znaleźć erytrol w składzie produktu spożywczego to musisz szukać oznaczenia E968. Mimo iż, erytrol pod względem chemicznym również jest poliolem (alkohol wielowodorotlenowy) tak jak np. ksylitol to ulega on innemu szlakowi metabolicznemu. Ze względu na niską masę cząsteczkową i brak enzymów odpowiedzialnych za rozkład tego cukru, jest on w większości wchłaniany w jelicie cienkim, a następnie w niezmienionej postaci wydalany z moczem.

Stewia

Jest to słodzidło pozyskiwane z liści rośliny pochodzącej z Ameryki Południowej. W sklepach stewia dostępna jest w postaci liści, tabletek, płynów lub proszku. Przy stosowaniu stewii należy pamiętać aby nie przesadzić z dodawaną ilością, ponieważ jest ona 200-300 razy słodsza od cukru. Można z powodzeniem stosować ją przy wypiekach i stosować przelicznik na szklanki cukru - 1 łyżeczka proszku stewii = 1 szklanka. Stewia ma 0 kalorii, jednak jej charakterystyczny, lekko gorzki posmak może nie każdemu przypaść do gustu. Poza tym, stewią możesz słodzić także kawę i herbatę czy przetwory owocowe.

Miód

Pamiętaj także, że słodzić możesz także miodem! Nie jest on niestety niskokaloryczny, ponieważ 100g zawiera 324 kcal jednak jest to zdecydowanie lepszy wybór jeśli chodzi o zdrowie niż cukier. Miód posiada w swoim składzie oprócz glukozy i fruktozy składniki takie jak witaminy z grupy B, białka, enzymy, składniki mineralne, dzięki którym zawdzięcza swoje dobroczynne działanie na organizm. Wykazuje bowiem właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze, a także zwiększa wydolność serca i poprawia pracę układu trawienia. Należy jednak pamiętać, że aby miód nie stracił swoich właściwości prozdrowotnych nie należy go stosować w temperaturze powyżej 40°C, dlatego jeśli chcesz posłodzić herbatę miodem - odczekaj chwilę, aby przestygła.

Czym jeszcze można słodzić?

Nie tylko substancja słodząca w postaci cukru czy jego substytutu może być stosowana do uzyskania słodkiego smaku. Przykładowo do słodzenia koktajli owocowych, ciastek bez mąki i cukru czy też owsianki możesz wykorzystać np. banany, figi lub daktyle. Również suszone owoce (rodzynki, suszone morele, suszone śliwki) mogą stanowić słodzidło dla Twojej owsianki, ciast, omletu czy sałatki.

Informujemy, że artykuły opublikowane na stronach poradnika apteki internetowej AMICA nie stanowią porady medycznej, opinii farmaceuty ani lekarza lub dietetyka. Zamieszczone w artykułach informacje stanowią podstawowe zalecenia oraz wskazówki i nie mogą stanowić jedynej podstawy do zastosowania określonej terapii, dawkowania preparatów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, które będą miały wpływ na życie, a także zdrowie i/lub samopoczucie, należy skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą celem otrzymania porady uwzględniającej indywidualne cechy. Właściciel serwisu apteka-amica.pl nie jest odpowiedzialny za wszelkie działania wykorzystujące informacje opublikowane w artykułach na stronie apteka-amica.pl.