Słońce kojarzy się z latem, wakacjami, radością i szczęśliwie spędzonymi chwilami na świeżym powietrzu. Większość z nas wręcz czeka z utęsknieniem na pierwsze ciepłe promienie słońca, które pozwolą na wyjście z domu w letnich ubraniach. Okres letni to czas w którym chcemy jak najszybciej skończyć pracę, wyjechać na wakacje czy spacerować z rodziną jednocześnie wygrzewając się po mroźnej zimie. Jesteśmy wtedy szczęśliwi i uśmiechamy się na widok słonecznego dnia. Jednak czy rzeczywiście słońce jest dobre dla zdrowia człowieka? Czy słońce niesie ze sobą same dobroczynne aspekty? W tym artykule przedstawimy Ci pozytywne skutki promieniowania UV oraz negatywny wpływ słońca na człowieka dobre i złe strony słońca.

Wpływ słońca na organizm człowieka to temat powracający jak bumerang co roku przed rozpoczęciem sezonu letniego. Nic jednak dziwnego, ponieważ nieumiejętne korzystanie z dobra natury jakim jest promieniowanie słoneczne może okazać się opłakane w skutkach. Warto co roku przypominać sobie jak bezpiecznie zażywać kąpieli słonecznych oraz jakie metody ochronne przed promieniowaniem UV stosować, aby uniknąć problemów zdrowotnych.

Pozytywny wpływ słońca na nasz organizm

Wpływ słońca na produkcję witaminy D3

Prawdopodobnie jeśli zapytamy pierwszą lepszą osobę na ulicy, jaki jej zdaniem jest pozytywny wpływ słońca na zdrowie człowieka to odpowiedzią jaką usłyszymy będzie naturalna produkcja witaminy D3. Dla nas jest to tak naprawdę najważniejszy efekt dobroczynny, jaki niesie ze sobą przebywanie na słońcu. Rola witaminy D w organizmie nie ogranicza się tylko do jednego układu, jest ona bardzo zróżnicowana, co sprawia, że jest to tak ważna witamina dla ludzkiego organizmu. Witamina D między innymi:

• wpływa na wzrost odporności,
• wpływa na mocne oraz zdrowe kości i zęby,
• uczestniczy w przemianie materii,
• wpływa na regulację i jakość snu,
• ogranicza ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych, np. cukrzyca typu 2,
• chroni przed rozwojem niektórych nowotworów, np. rak jelita grubego.

Naturalna synteza witaminy D3 pod wpływem promieniowania UVB to udowodniony medycznie fakt. Zaleca się, aby przebywać na słońcu z odsłoniętymi ramionami, dłońmi oraz twarzą przez około 15 minut dziennie, aby uzyskać odpowiednią dawkę promieniowania słonecznego niezbędną do naturalnej produkcji witaminy D3 w skórze.

Promieniowanie słoneczne zwiększa odporność

Wzrost odporności organizmu pod wpływem słońca wynika nie tylko z produkcji witaminy D. Promieniowanie UVB powoduje zwiększenie odporności skóry, co wynika ze zwiększonej produkcji melaniny podczas ekspozycji na światło słoneczne. Melanina będąca barwnikiem skóry oraz włosów stanowi naturalny filtr przeciwsłoneczny, dzięki czemu zapobiega przenikaniu szkodliwych promieni UV do głębszych warstw skóry. Ponadto melanina wykazuje właściwości przeciwutleniające, które porównywalne są do siły antyoksydacyjnej witaminy E.

Słońce jako terapia dermatoz

Co ciekawe, niektóre problemy skórne, pozytywnie reagują na promienie słoneczne, np.:

• łuszczyca,
• atopowe zapalenie skóry,
• bielactwo,
• liszaj płaski,
• chłoniaki skóry,
• przewlekłe choroby alergiczne.

Leczenie schorzeń skóry za pomocą słonecznego promieniowania ultrafioletowego określa się jako helioterapia.

Wpływ słońca na dobre samopoczucie

Równie powszechnie znaną prawdą jest dobroczynny wpływ słońca na samopoczucie człowieka. Badania naukowe udowodniły, iż poziom serotoniny w mózgu naturalnie wzrasta pod wpływem promieniowania słonecznego. Serotonina to tzw. hormon szczęścia, który w ludzkim organizmie pełni szereg istotnych funkcji. Najczęściej kojarzona jest oczywiście z układem nerwowym, ale nie należy zapominać, iż serotonina poprawia motorykę jelit i odpowiada za wymioty, a także uczestniczy w procesie krzepnięcia krwi. Jako hormon szczęścia, serotonina działa na zasadzie redukcji lęku i niepokoju, jednocześnie umożliwiając odczuwanie radości i szczęścia. Ponadto serotonina wpływa także na regulację snu oraz czuwania.
Obniżony poziom serotoniny odpowiedzialny jest za stany depresyjne, stany lękowe, a także pogorszenie pamięci i koncentracji. Dlatego też osoby cierpiące na depresję czy inne stany związane z zaburzeniami nastroju często przyjmują leki z grupy SSRI (inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny), które powodują wydłużenie czasu działania serotoniny na komórki nerwowe.  

Rytm dobowy organizmu

W dzisiejszych czasach, kiedy kluczową część dnia pochłania nam przeglądanie TikToka, Facebooka oraz inne aktywności wykonywane na smartfonie, większość z nas zauważyła zapewne jak ciężko jest usnąć wieczorem, bez "nadrobienia zaległości" w internecie. Przesiadywanie ze smartfonem w łóżku do późnych godzin wieczornych dosłownie kradnie nam godziny snu i regeneracji organizmu, a ponadto znacznie obniża jakość snu. Udowodnionym faktem jest to, że niebieskie światło emitowane przez ekrany smartfonów, telewizorów oraz laptopów w godzinach wieczornych utrudnia sen. Uniemożliwia to pełną regenerację organizmu po ciężkim dniu, co z kolei przekłada się na pogorszenie stanu zdrowia i przewlekłe odczuwanie zmęczenia.
Wiadomym jest także, że światło słoneczne odgrywa niebagatelną rolę w kwestii regulacji rytmu dobowego człowieka. Melatonina (hormon snu) - kolejny hormon, którego produkcja uzależniona jest od ilości światła dziennego. Jest to hormon odpowiedzialny za regulację cyklu snu i czuwania, przez co bardzo często melatonina nazywana jest wewnętrznym zegarem, ponieważ dosłownie "mówi" organizmowi, kiedy jest pora zasypiania oraz pobudki. Zaburzenia snu są bardzo powszechnym problemem z którymi zmagają się pacjenci. Korzystny wpływ melatoniny na sen został potwierdzony w wielu badaniach klinicznych, dlatego melatonina zalecana jest przy problemach ze snem. Melatoninę znajdziesz w preparatach takich jak np. Activlab Melatonina, Melatonina LEKAM, DlaSnu PUWER, Vicks ZzzQuil Natura, Positivum Sen.

Korzystając ze słonecznych dni nie można zapominać, że słońce wiąże się także z kilkoma groźnymi dla zdrowia konsekwencjami. Oczywiście nie oznacza to, aby unikać słońca, gdyż jego brak może być bardziej szkodliwy niż nadmiar słońca. Podczas słonecznych dni warto mieć świadomość jak w bezpieczny sposób korzystać z dobrodziejstwa jakim jest słońce.

Raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) opublikowany w 2006 roku informuje, iż choroby wywołane przez promieniowanie ultrafioletowe oraz w wyniku nadmiernej ekspozycji na słońce stanowią zaledwie 0,1% chorób na świecie.

Negatywny wpływ słońca na organizm

Oparzenia słoneczne

Najpowszechniejszym "objawem przedawkowania" słońca są oczywiście oparzenia słoneczne. Za powstawanie oparzeń słonecznych odpowiedzialne jest promieniowanie UVB, które aż w 90% jest pochłaniane przez naskórek.

Już 15 minut ekspozycji na słońce w nieostrożny sposób wystarczy, aby na skórze powstały oparzenia.

Objawy oparzenia słonecznego raczej są wszystkim znane. Najczęściej jest to silne zaczerwienienie skóry, które wiąże się z nieprzyjemnym pieczeniem. Są to objawy oparzenia I stopnia, które bardzo łatwo można złagodzić stosując Panthenol oraz preparaty kojące i nawilżające skórę.
Znacznie poważniejsze w skutkach jest oparzenie II stopnia. Na skórze pojawiają się wtedy bolesne pęcherze, co wymaga interwencji lekarza.
Ochrona przeciwsłoneczna skóry jest bardzo ważna nie tylko w upalne dni, ale tak naprawdę przez cały rok - w końcu promienie UV są emitowane każdego dnia.
Co więcej, przy nadmiarze słońca oraz braku ochrony karku i głowy może dojść do wystąpienia udaru słonecznego. Następuje on w wyniku miejscowego oddziaływania promieniowania słonecznego na skórę głowy, co w konsekwencji powoduje przekrwienie mózgu i opon mózgowych.
Objawy udaru słonecznego:

• bóle głowy,
• zawroty głowy,
• poparzenia skóry i jej zaczerwienienie,
• niepokój.

Fotostarzenie się skóry

Kolejnym ważnym negatywnym działaniem słońca na które bardzo zwraca się uwagę, szczególnie wśród kobiet jest fotostarzenie się skóry. Najprościej mówiąc, jest to degeneracja komórek skóry oraz uszkodzenia skóry, które powstają pod wpływem działania promieniowania UV. Fotostarzanie się skóry jest jednym z czynników, które znacznie przyśpieszają naturalne starzenie się skóry.
Objawy fotostarzenia się skóry to przede wszystkim zmarszczki. Promienie słoneczne powodują pobudzenie wolnych rodników, które oczywiście odpowiedzialne są za przyspieszenie starzenia się skóry. Ponadto znacznie częściej marszczymy czoło i mrużymy oczy w odpowiedzi na rażące słońce, co jest prostą i szybką drogą do powstania zmarszczek mimicznych, np. lwia zmarszczka, kurze łapki, zmarszczki na czole.  

Pozostałe objawy fotostarzenia się skóry:

• zmiany pigmentacji skóry - bardzo często pod wpływem słońca powstają przebarwienia skóry, piegi oraz plamy posłoneczne,
• pogorszenie jakości skóry - długotrwałe i intensywne oddziaływanie słońca na skórę powoduje, że staje się ona cienka oraz mniej elastyczna, co zwiększa jej podatność na uszkodzenia oraz przyspiesza starzenie się skóry,
• zmiany nowotworowe skóry - np. czerniak, rogowacenie słoneczne, Rak kolczystokomórkowy, rak podstawnokomórkowy.

Należy pamiętać, że skóra w sposób naturalny wraz z wiekiem traci swoją sprężystość oraz odporność na uszkodzenia. Naturalny proces starzenia się skóry jest potęgowany przez nieumiejętne korzystanie ze słońca - bez ochrony przeciwsłonecznej w postaci kremów do opalania czy innych kosmetyków przeciwsłonecznych. Promieniowanie ultrafioletowe UVB jest tym, które najbardziej przenika skórę, jednak nie można zapominać o promieniowaniu UVA, które również dociera do naszej skóry. Promieniowanie UVA niszczy fibroblasty, a także włókna kolagenu i elastyny, które stanowią przecież budulec skóry i odpowiadają za jej jędrność i elastyczność.

Informujemy, że artykuły opublikowane na stronach poradnika apteki internetowej AMICA nie stanowią porady medycznej, opinii farmaceuty ani lekarza lub dietetyka. Zamieszczone w artykułach informacje stanowią podstawowe zalecenia oraz wskazówki i nie mogą stanowić jedynej podstawy do zastosowania określonej terapii, dawkowania preparatów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, które będą miały wpływ na życie, a także zdrowie i/lub samopoczucie, należy skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą celem otrzymania porady uwzględniającej indywidualne cechy. Właściciel serwisu apteka-amica.pl nie jest odpowiedzialny za wszelkie działania wykorzystujące informacje opublikowane w artykułach na stronie apteka-amica.pl.