"Jesteś tym, co jesz" - to przysłowie kojarzy zapewne każdy, ale nie zawsze o nim pamięta przy codziennych zakupach. Pamiętaj, że to co spożywasz w ciągu dnia ma przeogromny wpływ na funkcjonowanie całego organizmu, zarówno na pracę całych narządów, jak i elementów składowych procesów zachodzących w ludzkim ciele, a których nie można dostrzec gołym okiem. Od zdrowego stylu życia i właściwego sposobu odżywiania się zależy stan mikroflory jelitowej, która z kolei wpływa na szereg procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie.

Mikroflora jelitowa - funkcje

Choć termin ten większości może kojarzyć się tylko i wyłącznie z procesem przemiany materii, to funkcji mikroflory jelitowej jest znacznie więcej. Bakterie zasiedlające nasze jelita pochodzą głównie z rodziny Lactobacillus i Bifidobacetrium. Ich nadrzędną rolą jest ochrona przewodu pokarmowego przed szkodliwymi mikroorganizmami, które mogą dostać się do organizmu człowieka wraz z pożywieniem i wodą. Te szkodliwe drobnoustroje mogą posiadać toksyczny charakter (np. E.Coli, Salmonella, Shigella, Clostridium) bądź ich trawienie może być utrudnione, przez co zalegając w przewodzie pokarmowym stają się świetnym środowiskiem do rozwoju grzybów i pasożytów patogennych. Dzięki zabezpieczeniu nabłonka jelitowego wykazują wpływ na układ odpornościowy. Dodatkowo, bakterie zasilające jelita wspierają układ immunologiczny m.in. poprzez regulację ilości limfocytów, aktywację makrofagów.
Co więcej, uczestnicząc w procesie trawienia bakterie jelitowe wpływają na przyswajanie energii pochodzącej z pożywienia w wyniku rozkładu cukrów złożonych. Jak donoszą badania, nawet 10% energii pozyskanej z pożywienia zawdzięcza się bakteriom jelitowym, ale ilość energii pozyskanej podczas trawienia ściśle zależy od składu fizjologicznej mikrobioty. Z kolei współudział w przetwarzaniu krótko łańcuchowych kwasów tłuszczowych zwraca uwagę naukowców na rolę bakterii jelitowych w powstawaniu oraz leczeniu zespołu metabolicznego i otyłości.
Bardzo ważną funkcją jaką jeszcze pełni mikrobiom to udział w syntezie witaminy K, która jest szalenie ważna dla produkcji czynników krzepnięcia krwi, zatem witamina K posiada właściwości przeciwkrwotoczne. Natomiast witamina K wraz z witaminą D są konieczne do prawidłowej produkcji osteoblastów. Mikroflora jelitowa uczestniczy także w syntezie witamin z grupy B (szczególnie witamin B1, B6 i B12) wspierających kompleksowo pracę całego organizmu.

Jak dbać o mikroflorę jelitową?

Skoro dobra kondycja bakterii jelitowych jest tak ważna dla zdrowia człowieka to pojawia się pytanie jak o nią dbać. Otóż przede wszystkim należy mieć na uwadze swoją dietę. Alkohol, cukry, przetworzona żywność, konserwanty, barwniki i tłuszcze trans to substancje na które musisz szczególnie uważać, ponieważ mają one szkodliwy wpływ na mikroflorę jelitową. Natomiast pozytywnie na florę jelitową działają naturalne jogurty, kefir, maślanka ale również kiszona kapusta i kiszone ogórki. Stres również nie pozostaje bez wpływu na stan mikroflory jelitowej. Przewlekle towarzyszący stres nie tylko osłabia układ odpornościowy, ale osłabia również bakterie jelitowe, co może nasilić objawy towarzyszących chorób (np. cukrzyca) bądź doprowadzić do rozwoju nowych - naukowcy twierdzą, że przyczyną około 15% przypadków nowotworów może być właśnie zniszczona mikroflora jelitowa.
Na pogorszenie stanu mikroflory jelitowej wpływają także antybiotyki, ponieważ mimo iż pomagają pozbyć się szkodliwych bakterii to niestety efektem ubocznym jest usuwanie z jelit także bakterii pożytecznych. Dlatego też tak ważne jest, aby przy antybiotykoterapii stosować "osłonę", tzn. probiotyki.

Jak skutecznie wzmocnić florę jelitową?

Skuteczne odbudowanie flory jelitowej można uzyskać dzięki probiotykom. Są to preparaty zawierające żywe organizmy - bakterie które produkują kwas mlekowy. Probiotyki muszą zawierać żywe bakterie, ponieważ tylko te są w stanie skolonizować jelita i poprawić stan mikroflory poprzez wzrost ilości pozytywnych bakterii jelitowych lub zmniejszenia ilości bakterii patogennych (namnażają się przy złych nawykach żywieniowych, antybiotykoterapii, stresie).

1. Bakterie probiotyczne:
   • Z rodziny Lactobacillus
     • L. acidophilus
     • L. casei
     • L. reuteri
     • L. rhamnosus
   • Z rodziny Bifidobacterium
     • B. animalis
     • B. breve
2. Drożdżaki
   • Saccharomyces boulardii

Bakterie probiotyczne nie tylko regulują równowagę między dobrymi i złymi bakteriami w jelitach, ale również mogą skrócić czas trwania biegunek o podłożu infekcyjnym u dzieci oraz zgodzić przebieg biegunek u osób dorosłych. W przypadku biegunek podstawą leczenia są elektrolity (np. Electrovit) które przywracają odpowiedni poziom nawodnienia organizmu i uzupełniają utracone jony soli (sód, potas, magnez wapń), dodatkowo stosuje się właśnie probiotyki. Bakterie probiotyczne mogą być także zastosowane przy zakażeniu Helicobacter pylori, które będzie wywoływało stan zapalny żołądka i dwunastnicy, natomiast probiotyki będą działały przeciwstawnie do H.pylori.
Aby wybrać dobry probiotyk należy zwrócić uwagę, aby preparat zawierał dokładnie określone szczepy znajdujące się w jego składzie, tj. dany szczep bakterii musi posiadać dokładną nazwę oraz oznaczenie, np. szczep Lactobacillus rhamnosus Pen - 40%. Dobry probiotyk to np. Enterol, Dicoflor, Lakcid, Biflorin, Symbiosis Aflorex, Sanprobi.

Probiotyk, probiotyk, synbiotyk - czym się różnią?

Oprócz popularnych probiotyków na rynku farmaceutycznym są także probiotyki i synbiotyki. Na poprawę fizjologicznej flory jelitowej i wzrost dobrych bakterii jelitowych wpływa obecność oligosacharydów, które są pożywką dla bakterii probiotycznych jelita grubego. Cukry te mogą być pozyskiwane z codziennej diety (np. karczochy, cykoria, szparagi), ale również mogą występować pod nazwą "prebiotyk". Zgodnie z definicją, prebiotyki to substancje które są selektywnie wykorzystywane przez bakterie organizmu i które wykazują udokumentowany efekt zdrowotny. Obecnie jako prebiotyk najczęściej wykorzystuje się fruktooligosacharydy (oligofruktoza, inulina).
Prebiotyki łączy się z probiotykami - takie preparaty to synbiotyk. Są to preparaty, które dzięki odpowiednio wyselekcjonowanym szczepom bakterii probiotycznych z dodatkiem prebiotyku sprawiają, że bakterie jelitowe szybciej namnażają się, a dzięki temu mikroflora jest szybciej odbudowana. Dobrze znanym symbiotykiem jest Multilac, który zawiera aż 9 szczepów bakterii probiotycznych, dzięki czemu jest większa szansa na prawidłową kolonizację jelita.

Informujemy, że artykuły opublikowane na stronach poradnika apteki internetowej AMICA nie stanowią porady medycznej, opinii farmaceuty ani lekarza lub dietetyka. Zamieszczone w artykułach informacje stanowią podstawowe zalecenia oraz wskazówki i nie mogą stanowić jedynej podstawy do zastosowania określonej terapii, dawkowania preparatów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, które będą miały wpływ na życie, a także zdrowie i/lub samopoczucie, należy skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą celem otrzymania porady uwzględniającej indywidualne cechy. Właściciel serwisu apteka-amica.pl nie jest odpowiedzialny za wszelkie działania wykorzystujące informacje opublikowane w artykułach na stronie apteka-amica.pl.