Mycie zębów to czynność, która powinna być wykonywana przez każdego z nas co najmniej dwa razy dziennie. Wydawałoby się, że jest to rutyna której zasady są wszystkim znane. Niestety okazuje się, że często zasady prawidłowej higieny jamy ustnej nie są przestrzegane, a nawet zdarza się, iż mycie zębów jest pomijane podczas codziennej toalety. Mycie zębów to nie tylko dbanie o świeży oddech i usuwanie resztek pokarmów. Należy pamiętać, że mycie zębów to dbanie o dobrostan całego organizmu, gdyż brak higieny jamy ustnej może być opłakane w skutkach. Odpowiemy dziś jak prawidłowo myć zęby, a także kiedy najlepiej myć zęby i jak długo.
Mycie zębów - co daje?
Prawidłowa higiena jamy ustnej rzutuje na stan całego organizmu. Oczywiście podstawowym celem mycia zębów jest usuwanie bakterii oraz resztek jedzenia, a także neutralizacja kwaśnego pH. Zatem nie trudno jest domyślić się, iż niemycie zębów może okazać się przyczyną powstawania kamienia nazębnego, próchnicy, a także nieprzyjemnego zapachu z ust. Brak czyszczenia zębów powoduje gromadzenie się płytki nazębnej, która przekształca się w osad znany jako kamień nazębny, który nie jest tak łatwo usunąć domowymi sposobami. Dodatkowo rozwijające się w jamie ustnej bakterie również przyczyniają się do tworzenia kamienia nazębnego, a ponadto powodują nieprzyjemny zapach z ust. Bakterie obecne na płytce nazębnej żywią się cukrami pochodzącymi z resztek jedzenia zalegającymi na zębach. W wyniku rozkładu tych cukrów dochodzi do zakwaszenia pH jamy ustnej, co zapewnia idealne środowisko dla próchnicy zębów. Często dochodzi także do zaczerwienienia i krwawienia z dziąseł, a także pojawia się ból dziąseł. Są to objawy rozwijającego się stanu zapalnego dziąseł wynikającego właśnie m.in. z nagromadzenia się kamienia nazębnego.
Badania z 2018 roku przeprowadzone w ramach akcji "Po pierwsze zdrowie" wskazują, że 5% ankietowanych w ogóle nie myje zębów, natomiast 15% osób biorących udział w ankiecie myje zęby raz w tygodniu.
Niemycie zębów powoduje także odsłonięcie szyjek zębowych, przez co zęby stają się bardziej wrażliwe podczas szczotkowania, a także podczas spożywania pokarmów, czy nawet wrażliwe na czynniki środowiskowe. Powstająca paradontoza, czyli zapalenie przyzębia jest nieprzyjemną dolegliwością, którą niestety ciężko jest zwalczyć leczeniem stomatologicznym. Nieleczona paradontoza, bądź paradontoza w zaawansowanym stadium może powodować utratę zębów. Brak szczotkowania zębów to nie tylko problemy związane z jamą ustną. W wyniku niemycia zębów może dojść także do osłabienia układu odpornościowego. Brak prawidłowej higieny jamy ustnej powoduje także negatywne skutki wpływające na układ krążenia, gdyż rozwijające się bakterie mogą przedostać się do krwiobiegu, co z kolei może skutkować zapaleniem mięśnia sercowego.
Prawidłowe mycie zębów
Od czego zacząć podczas mycia zębów? Przede wszystkim należy pamiętać, że najważniejsza jest dokładność! Poza tym istotny jest wybór odpowiedniej szczoteczki i pasty do zębów, o czym przeczytasz poniżej. Szczotkowanie zębów to nie tylko chaotyczne ruchy w prawo i w lewo. Czyszczenie zębów "na czuja" tak naprawdę nie jest w stanie precyzyjnie oczyścić wszystkich obszarów i szczelin. Dlatego też istnieją techniki szczotkowania zębów zalecane przez dentystów, które gwarantują maksymalny efekt oczyszczenia zębów. Najpopularniejsze techniki mycia zębów:
- metoda wymiatającą (metoda roll) - szczotkę ustawią się pod kątem 45 stopni i wykonuje się ruchy obrotowo-wymiatające. Szczotką należy przesuwać po dziąsłach i koronach zębów. Metoda ta szczególnie polecana jest dla osób z chorobami przyzębia;
- metoda poziomo-pionowa - szczoteczkę należy ustawić pionowo względem powierzchni zębów i "wymiatać" zalegające resztki jedzenia. Następnie szczoteczkę ułożyć wzdłuż lini zębów i wykonywać ruchy do dołu i do góry;
- metoda okrężna (metoda Fones) - szczoteczkę ustawić pod kątem prostym do dziąseł i wykonywać ruchy okrężne. Jest to metoda zalecana dla dzieci oraz osób niepełnoprawnych;
Warto także wspomnieć o technice wibrującej mycia zębów, tzw. metoda Bass. Jest ona szczególnie wskazana dla osób borykających się z problemami z dziąsłami. Polega ona na ustawieniu szczoteczki pod kątem 45 stopni do korzeni zębów i wykonywaniu poziomych ruchów w taki sposób, aby końce włosia "wymiatały" kieszonki dziąsłowe. Metoda Bass bardzo dobrze oczyszcza zęby z płytki bakteryjnej, natomiast należy uważać, ponieważ zbyt intensywne szczotkowanie zębów może uszkodzić szkliwo. Często występującym błędem podczas mycia zębów jest płukanie jamy ustnej po zakończeniu szczotkowania. Takie działanie jest nie wskazane, ponieważ w ten sposób wypłukuje się składniki aktywne zawarte w paście do zębów i które nie mają szansy na skuteczne działanie. Po zakończeniu mycia zębów wypluj nadmiar pasty i opłucz twarz wodą.
Podczas mycia zębów nie zapominaj o czyszczeniu języka oraz przestrzeni międzyzębowych.
Mycie zębów - kiedy i przez jaki czas?
Mówiąc o poprawnym myciu zębów nie należy zapominać, kiedy myć zęby oraz jak długo myć zęby. Aby zachować zęby oraz dziąsła w dobrej kondycji należy pamiętać o systematyczności higieny jamy ustnej. Zaleca się, aby zęby myć co najmniej dwa razy dziennie - rano po śniadaniu oraz wieczorem przed snem.
Osoby z aparatem ortodontycznym powinny myć zęby częściej ze względu na utrudniony dostęp do niektórych obszarów zębów oraz szczelin międzyzębowych. Płytka nazębna tworzy się niemal od razu po zakończeniu szczotkowania zębów. Z tego właśnie powodu ważna jest systematyczność mycia zębów, aby ograniczyć jej formowanie się, a tym samym, aby zmniejszyć ryzyko rozwoju próchnicy i chorób dziąseł.
Pojawia się także pytanie, czy zęby trzeba myć po każdym posiłku? Odpowiedź jest krótka - tak. Znów wracamy tu do tematu pH jamy ustnej, które zostanie zakwaszone po posiłku. Jedynym wyjątkiem, kiedy nie należy myć zębów po posiłku to sytuacje w których były spożywane kwaśne produkty (np. soki owocowe). Również kawa wykazuje kwaśny odczyn, dlatego nie należy myć zębów po kawie. Powodem dla którego należy unikać mycia zębów bezpośrednio po kwaśnym posiłku jest zachodząca w kwaśnym pH częściowa demineralizacja szkliwa. Podczas tego procesu szkliwo jest znacznie bardziej podatne na uszkodzenia podczas szczotkowania. Należy zatem odczekać około 20-30 minut. W tym czasie ślina powróci do swojego fizjologicznego pH, które umożliwi zajście procesu remineralizacji podczas którego składniki zawarte w produktach do mycia zębów zostaną lepiej przyswojone.
Równie ważny jest czas mycia zębów. Zalecenia dentystów mówią o 2 minutach jeśli stosuje się szczoteczkę elektryczną. W przypadku, gdy myjesz zęby szczoteczką manualną, zęby należy myć 3 minuty lub nawet dłużej. Niestety większość z nas nie myje zębów nawet przez połowę tego czasu. Zazwyczaj na czyszczenie zębów poświęca się niecałą minutę, co niestety nie pozwala na dokładne pozbycie się resztek jedzenia i bakterii. Mycie zębów większości osób to czynność bardzo szybka i pobieżna. Szczotkowane są zwykle przednie i zewnętrzne powierzchnie zębów, a zapomina się o głębszych i wewnętrznych obszarach jamy ustnej. W aptekach dostępne są preparaty wybarwiające płytkę nazębną, dzięki czemu samodzielnie w łatwy sposób można skontrolować efektywność mycia zębów, np. Dropingo, Elgydium pasta edukacyjna.
Dlaczego należy myć zęby na noc?
Otóż podczas snu w jamie ustnej ślina, która ma właściwości przeciwbakteryjne wytarzana jest w mniejszej ilości. Ślina zawiera składniki mineralne (jony fosforanowe, jony wapnia, jony fluorkowe), które biorą czynny udział w utrzymaniu odpowiedniego pH jamy ustnej. Stanowi zatem swego rodzaju przekaźnik jonów ze szkliwa zębów podczas demineralizacji, a także z pokarmów i preparatów do higieny jamy ustnej (np. płyny do płukania jamy ustnej, pasty do zębów) w trakcie remineralizacji szkliwa. Demineralizacja i remineralizacja szkliwa to procesy, które zachodzą nieustannie, a od tego który z nich przeważa w danym momencie decyduje pH śliny. W momencie zmniejszenia wydzielania śliny wzrasta ryzyko próchnicy, ze względu na zakwaszenie środowiska jamy ustnej, gdy ta nie zostanie oczyszczona na noc.
Mycie zębów - jaka szczoteczka i pasta do zębów?
Wybór odpowiedniej szczoteczki do zębów oraz pasty do zębów to jeden z filarów właściwej higieny jamy ustnej. Obecnie dostępna jest cała masa różnych past do zębów cechujących się różnym działaniem. Pamiętaj jednak, że żadna pasta nie jest w stanie w 100% zaspokoić wszystkich potrzeb zębów i dziąseł, dlatego ważne jest, aby regularnie zmieniać pastę do zębów adekwatnie do aktualnych potrzeb zębów i dziąseł. Stosując pastę wybielającą, następną którą zastosujesz wybiera taką, która wzmocni zęby i zapobiegnie ich nadwrażliwości - pasta remineralizująca, np. Biorepair, Lacalut Sensitive, Elgydium BIO Gums. Mając problemy z dziąsłami, wybierz pastę o łagodnej formule, która będzie zawierała w składzie składniki przeciwzapalne, regenerujące oraz antybakteryjne, np. Lacalut Sensitive, Elgydium Sensitive, Elgydium na podrażnione dziąsła. Konieczność zmiany pasty podyktowana jest także faktem, że niektóre ze składników past do zębów lepiej działają osobno, niż w połączeniach w których mogą wzajemnie się wykluczać, co jest oczywiście działaniem niepożądanym, np. fluor i chlorheksydyna.
Nie wierz powszechnemu stwierdzeniu, że twarda szczoteczka jest lepsza do mycia zębów, ponieważ rzekomo lepiej czyści zęby. Jest to mit. Szczotki z twardym włosiem zawierają mniej włókien, a zatem gorzej usuwają płytkę nazębną. Poza tym twarde włosie może uszkodzić szkliwo i podrażnić dziąsła, a w efekcie wywołać stan zapalny. Zdecyduj się raczej na szczoteczkę miękką bądź średnią. Mają one gęste włókna, a więc dokładniej oczyszczają zęby, a dodatkowo mogą zapewnić pobudzający masaż dziąseł. Pamiętaj również o częstym wymienianiu szczoteczki do zębów. Jest to szalenie ważne, ponieważ zbierają się na niej bakterie, których przecież staramy się pozbyć. Unikaj także mocnego dociskania szczoteczki do zębów, ponieważ może to podrażnić dziąsła powodując krwawienie z dziąseł i nadwrażliwość.
Obecnie dużą popularnością wśród szczoteczek do zębów cieszą się elektryczne szczoteczki do zębów, gdyż przynoszą one lepsze efekty. Elektryczne szczoteczki soniczne poleca się do eliminacji płytki nazębnej. Ich fenomen wynika z liczby ruchów, które wykonują w ciągu jednej minuty. Manualna szczoteczka do zębów pozwala na wykonanie około 300-600 ruchów w ciągu minuty, podczas gdy szczoteczka elektryczna tych ruchów wykonuje nawet kilkadziesiąt tysięcy. Jednak nie wszyscy pokochali elektryczne szczoteczki do zębów i fani manualnych szczoteczek do zębów nie powinni na siłę przekonywać się do nich. Tradycyjne szczoteczki do zębów również skutecznie pomogą Ci zadbać o higienę jamy ustnej jeśli zastosujesz się do wszystkich zaleceń.
Odsłonięte szyjki zębowe - mycie zębów
Niestety przy odsłoniętych szyjkach zębowych higiena jamy ustnej może okazać się problematyczna ze względu na towarzyszący ból podczas szczotkowania. Przy tym problemie zdecydowanie należy stosować miękkie szczoteczki do zębów z zaokrąglonymi włóknami, które nie będą dodatkowo podrażniać wrażliwych miejsc. Podczas mycia zębów zastosuj technikę wymiatającą. Natomiast produkty do mycia zębów powinny zawierać substancje ochronne na odsłonięte szyjki zębowe, np. hydroksyapatyt, związki fluoru, glicerofosforan wapnia), a także substancje łagodzące (sole strontu, azotan sodu lub potasu).
Mycie zębów z aparatem ortodontycznym
Kolejnym zagadnieniem, którego nie można pominąć omawiając prawidłową higienę jamy ustnej jest mycie zębów ze stałym aparatem ortodontycznym. Niestety może on utrudniać dostęp do wszystkich obszarów zębyów dlatego warto wybrać specjalistyczne szczoteczki ortodontyczne. Ich włosie jest dłuższe na zewnątrz oraz krótsze w środku, włókna ułożone w kształcie literki "V" dodatkowo pozwala na znacznie lepsze dostosowanie się do aparatu na zębach. Stały aparat na zębach sprawia, że jest więcej zakamarków, które należy oczyścić z resztek jedzenia i bakterii. W tym celu świetnie sprawdzą się szczoteczki międzyzębowe i jednopęczkowe, które umożliwiają dotarcie do trudno dostępnych miejsc wokół zamków i łuków aparatu, np. Curaprox, Elgydium Clinic Trio Compact, Elgydium Clinic Mono Compact.
Informujemy, że artykuły opublikowane na stronach poradnika apteki internetowej AMICA nie stanowią porady medycznej, opinii farmaceuty ani lekarza lub dietetyka. Zamieszczone w artykułach informacje stanowią podstawowe zalecenia oraz wskazówki i nie mogą stanowić jedynej podstawy do zastosowania określonej terapii, dawkowania preparatów leczniczych, itp. Przed podjęciem jakichkolwiek działań, które będą miały wpływ na życie, a także zdrowie i/lub samopoczucie, należy skonsultować się z lekarzem lub innym specjalistą celem otrzymania porady uwzględniającej indywidualne cechy. Właściciel serwisu apteka-amica.pl nie jest odpowiedzialny za wszelkie działania wykorzystujące informacje opublikowane w artykułach na stronie apteka-amica.pl.
